Zwana również moksoterapią lub termopunkturą, to technika polegająca na rozgrzewaniu punktów akupunkturowych dymem palonych ziół. Tak naprawdę jest to nierozerwalna część akupunktury. Chińskie słowo 针灸 (zhēn jiǔ) tłumaczone jako „akupunktura” składa się z dwóch znaków, 针 (zhēn) czyli „igła” oraz 灸 (jiǔ) czyli „moksa”. Jak widać akupunktura nie istniałaby bez moksybucji, a moksybucja bez akupunktury. Terapia moksą liczy sobie ponad 2,500 lat i najprawdopodobniej wywodzi się z północnych terenów dzisiejszych Chin. Przypuszcza się tak, ponieważ jej działanie jest blisko związane ze wzmacnianiem i rozgrzewaniem, co jest bardzo zgodne z potrzebami, nawykami życiowymi oraz charakterystyką chorób ludzi żyjących w zimniejszych rejonach świata. Jest to metoda niezwykle skuteczna, a zarazem przyjemna.
Do zabiegu moksybucji wykorzystuje się dym ze spalania suszonych liści chińskiej bylicy (Arthemisium Moxae), potocznie nazywanej moksą. Liście tej rośliny są zbierane na początku czerwca, suszone na słońcu, potem kruszone i ucierane w moździerzu i na koniec przecierane przez sito. Cały proces preparowania moksy jest bardzo długi i pracochłonny. Trwa od 12 do 36 miesięcy w zależności od jakości końcowego produktu. Końcowy produkt powstaje w formie „wełny moksowej”, którą ewentualnie dodatkowo zawija się w podłużne pałeczki przypominające cygara.
Dowiedz Się Więcej
Rodzaje Moksoterapii
Choć moksa występuje tylko w dwóch podstawowych formach, to sposobów jej zastosowania w moksybucji jest bez liku. Cygara różnych długości stosuje się samodzielnie lub w pudełkach. Wełnę moksową można umocować na igłach akupunkturowych lub uformowane w stożki zastosować na materiale pośrednim, który będzie izolować skórę przed nadmiernym ciepłem. Daje to efekt synergii, gdyż nie korzystamy wtedy tylko z efektu leczniczego moksy, ale również potencjału dodatkowego zioła. Moksoterapia bezpośrednia jest używana bardzo rzadko (nawet w Chinach) ze względu na ślady jakie pozostawia.
Bez względu na formę terapii moksą, w trakcie zabiegu pacjent(ka) odczuwa przyjemne wrażenie ciepła wnikającego w głąb akupunktu lub ciepła rozchodzącego się wzdłuż meridianu. Trzeba przyznać, że jest coś szczególnego w spalaniu liści tej rośliny. Obserwacja ulotnego dymu przywołuje uczucie nostalgii i rozprężenia, które zabierają nasz umysł w podróż z dala od świata ze szkła i betonu. Przypomina nam odległe miejsca w zamierzchłych czasach, kiedy ludzie wciąż żyli w zgodzie z Naturą.
- przeziębienie, grypa i inne choroby układu oddechowego (np. astma oskrzelowa, katar sienny, przewlekły kaszel, alergie sezonowe)
- wspomaganie układu odpornościowego
- wsparcie ciąży (w tym obracanie dziecka do położenia główkowego)
- choroby ginekologiczne (np. zanik miesiączki, bolesne miesiączkowanie)
- choroby przewodu pokarmowego (np. wrzody, choroba jelita drażliwego, przewlekła biegunka, niestrawność, wrzodziejące zapalenie jelita grubego)
- choroby układu moczowego (np. nietrzymanie czy zatrzymanie moczu)
- leczenie przewlekłego bólu (w tym bólu spowodowanego osteoporozą, chorobą zwyrodnieniową stawów, łąkotką lub innymi trudnymi do wygojenia urazami)
Palenie moksy ma bardzo szerokie zastosowanie i pomaga leczyć wiele dolegliwości. W rozumieniu Tradycyjnej Medycyny Chińskiej działanie moksoterapii polega na:
- pobudza punkty akupunkturowe i rozgrzewa meridiany
- wypędza Zimno
- wzmacnia Qi (Chi) i energię Yang
- stymuluje produkcję i krążenie Krwi
- usprawnia przepływ Qi (Chi) w ciele
- pobudza funkcjonowanie narządów wewnętrznych ZangFu
Moksybucja jest nieodłącznym elementem akupunktury i może być z nią łączona lub stosowana oddzielnie. Dlatego lista chorób i dolegliwości, w których badania kliniczne potwierdzają skuteczność akupunktury, sporządzona przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) odnosi się również do moksoterapii. Kilka pozycji z tej bardzo długiej listy zostało wymienione w zakładce „Zastosowanie”. Cały raport WHO o tytule Acupuncture: Review and analysis of reports on controlled clinical trials (Akupunktura: Przegląd i analiza raportów z kontrolowanych badań klinicznych) można przeczytać w języku angielskim klikając na link poniżej. Wspomniana lista zaczyna się na stronie nr 23.
Moksybucja a medycyna konwencjonalna?
Moksoterapia może być stosowana zarówno jako główna, jak i wspomagająca terapia Medycyny Zachodniej. Obie te metody mogą być łączone i wzajemnie się uzupełniać. Dlatego podczas pierwszej wizyty należy drobiazgowo poinformować o wszystkich chorobach, przyjmowanych lekach, odbytych lub zaplanowanych zabiegach oraz stosowanych już terapiach konwencjonalnych. Jeżeli cały proces jest odpowiednio poprowadzony, to połączenie obu tradycji lekarskich odbędzie z dużą korzyścią dla zdrowia pacjenta lub pacjentki.
Czy moksoterapia jest bezpieczna?
Ogromną zaletą moksybucji jest nie tylko dobra skuteczność i trwałość rezultatów, ale przede wszystkim jej bezpieczeństwo. To właśnie nieinwazyjność i minimalne, lub absolutnie zerowe skutki uboczne przyczyniają się do rozpowszechniania tej metody na całym świecie.
- Zabiegi są wykonywane z utrzymaniem najwyższej czystości.
- Izolatory (imbir, czosnek, sól, itp.) do moksybucji pośredniej używane są jednorazowo, a potem natychmiast wyrzucane.
- Terapia nie wywołuje uzależnień od leków czy zabiegów.
- Jako metoda naturalna, moksybucja jest nieinwazyjna. Zamiast wycinać dysfunkcyjne organy, ciało rozgrzewa się przyjemnym ciepłem.
- Stosowana z rozwagą moksoterapia nie powoduje poważnych lub trwałych efektów ubocznych.
Moksoterapia wykorzystuje ogień dlatego ważna jest ostrożność i komunikacja w gabinecie. Pacjent czy pacjentka potrzebuje poinformować na czas, że temperatura w danym punkcie jest zbyt wysoka, aby zapobiec ewentualnym sprzeniom. Efekt pożądany to silne rozgrzanie i zaczerwienienie ciała w okolicy ogrzewanego punktu lub obszaru ciała. Teoretycznie istnieje też możliwość oparzenia w wyniku dotknięcia skóry żarzącym się cygarem moksy lub oderwanie się kawałka żarzącej się moksy i upadek na skórę pacjenta. Zalecana jest taka sama ostrożność, jak w każdym innym przypadku posługiwania się ogniem.
Czy są jakieś przeciwwskazania?
Tak, są. Ta metoda operuje ciepłem i wzmacnia aspekt Yang, dlatego terapia jest niewskazana dla osób z nadmiarem Yang i patologicznym Gorącem w rozumieniu Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Nieprawidłowe użycie moksoterapi powoduje nasilenie się dolegliwości. Dlatego bardzo ważne jest aby przed rozpoczęciem zabiegów skontaktować się z osobą specjalizującą się w TCM, która postawi pełną diagnozę.
Ile czasu trwa jedna wizyta?
Pierwsza wizyta trwa najdłużej, ponieważ cały proces zaczyna się od dokładnego diagnozowania bieżącego stanu zdrowia oraz prześledzenia historii chorób. Na pierwszą wizytę należy przeznaczyć od 1 do 1.5 godziny. Każda następna wizyta będzie znacznie krótsza, z reguły od 30 do 50 min. Czas wizyty determinuje przede wszystkim wybrana metoda moksoterapii oraz ewentualne dodatkowe zabiegi. Jeżeli moksybucja jest łączona z innymi terapiami, to wizyta naturalnie będzie dłuższa niż pojedynczy zabieg.
Jak częste są zabiegi?
To kwestia bardzo indywidualna, uzależniona od rodzaju dolegliwości, jak i możliwości pacjenta czy pacjentki. Zwykle zabiegi moksybucji odbywają się 2 razy w tygodniu, a w miarę poprawy stanu zdrowia coraz rzadziej. Oczywiście, zdarzają się sytuacje, kiedy zabiegi wykonywane są kilka razy w tygodniu. W niektórych przypadkach istnieje też możliwość wykonywania zabiegu samodzielnie w domu i przychodzenie do kliniki tylko raz na jakiś czas na wizytę kontrolną aby monitorować uzyskiwane postępy. Warto wspomnieć, że odpowiednie łączenie różnych technik Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (baniek, akupunktury, Tuiny itp.) obniża wymaganą częstotliwość wizyt. Harmonogram terapii zawsze ustala się w porozumieniu z pacjent(k)ami, aby jak najoptymalniej dopasować się do ich potrzeb.
Kiedy zauważę efekty?
Zwykle efekty są odczuwalne już po pierwszym zabiegu. Najczęściej jest to delikatna, lecz zauważalna zmiana. Każdy organizm reaguje inaczej i sporadycznie zdarza się, że w trakcie trwania kuracji wystąpi pozorne nasilenie objawów. Ważne, aby pamiętać, że jest to przejściowe i tego rodzaju reakcja jest naturalnym elementem procesu zdrowienia (oczyszczania). Kluczowe jest żeby kontynuować terapię do pełnego wyzdrowienia.
Ile czasu trwa cała terapia?
Jest to kwestia niezwykle indywidualna. Czas trwania leczenia określa głównie rodzaj i stopień zaawansowania dolegliwości oraz gorliwość z jaką zastosujemy się do zaleceń zdrowotnych otrzymanych w gabinecie. Im dokładniej będziemy się ich trzymać, tym szybciej nastąpi poprawa. Generalnie, stany ostre niweluje się znacznie szybciej niż stany przewlekłe. Podczas pierwszej wizyty terapeut(k)a poda przybliżony czas terapii oraz przewidywany plan leczenia.
Czy moksybucję mogę wykonywać samodzielnie w domu?
Tak, istnieje taka możliwość. W niektórych przypadkach, gdy pacjent lub pacjentka potrzebuje jedynie moksybucji, zabiegi może wykonywać samodzielnie w domu. Dostanie wtedy szczegółowe instrukcje oraz ustalony zostanie termin wizyty kontrolnej aby upewnić się, że dana terapia odnosi pożądane skutki. Wiele osób decyduje się jednak na terapie w klinice ze względu na opary dymu unoszącego się podczas zabiegu.
Czy dzieci i osoby starsze mogą korzystać z moksybucji?
Tak, jak najbardziej. Nie ma ani górnego, ani dolnego limitu wieku. Regularne zabiegi mogą znacznie podnieść komfort życia osób starszych, więc jest to dla nich bardzo wskazane. Dzieci zwykle boją się igieł, więc w ich przypadku jest to fantastyczna alternatywa dla akupunktury.